.
Klasyczny program nauczania opierał się na trivium (gramatyka, dialektyka, retoryka) i quadrivium (arytmetyka, geometria, astronomia, muzyka). Dopiero po tej podstawie student przechodził do nauk szczegółowych, zawodowych (prawo, medycyna itp.).
Zarzut, że był to program dla elit, które nie musiały pracować fizycznie, jest tylko po części trafiony. Jeśli nawet był dla elit, to był, można rzec, uniwersalny, bo wyposażał w usprawnienia intelektualne niezbędne dla każdego człowieka. Współczesne systemy i programy oświatowe są zaś nastawione na użyteczność i przygotowują głównie do rynku pracy. Nie tyle chodzi o człowieka, co o gospodarkę. W rezultacie wykształceni kierunkowo ludzie, choć znają się na kwestiach zawodowych, to często mają braki w wykształceniu ogólnym.
Trudności w zmianie obecnego systemu
Powrót do dawnego programu nauczania opartego na trivium jest trudny z dwóch powodów. Po pierwsze – powszechnie uważa się, że nauczanie klasyczne jest zbyt oderwane od życia i „nikomu się nie przyda” w realnym życiu.
Po drugie – realia związane z funkcjonowaniem społeczeństwa i systemu szkolnictwa sprawiły, że powrót do klasycznego nauczania jest formalnie utrudniony i napotka na wiele przeszkód natury administracyjnej. Nawet osoby przychylne takiej wizji edukacji, gdyby przejęły władzę, nie byłyby w stanie wprowadzić szeroko zakrojonych reform.
Wszelkie programy nauczania od szkoły podstawowej aż po maturę wzorują się bowiem na określonym modelu edukacji. Wywrócenie tego systemu wymagałoby wielu zmian w prawie oświatowym, programach czy strukturze edukacji, na co, jak można się domyślać, nie byłoby pieniędzy.
Co można zrobić w tej sytuacji?
Jeżeli nie można wprost wprowadzić trivium do systemu nauczania, to zastanówmy się co możemy zrobić w obecnych warunkach?
1. Możemy zmieniać nieprzychylne nastawienie do edukacji klasycznej
W tym celu należałoby przeprowadzić kampanię informacyjną. Jej celem byłoby wskazanie na zalety takiego nauczania i uświadomienie, że dzięki niemu dzieci otrzymają solidną podstawę do dalszej edukacji („uczenia się przez całe życie”).
2. Możemy działać w ramach systemu
Podstawą tej strategii jest stopniowe wprowadzanie trivium do systemu edukacji. Elementy trivium można wprowadzać w formie programów, można też przeprowadzać odpowiednie szkolenia dla nauczycieli, położyć większe akcenty na przedmioty klasyczne (np. j. łaciński i grecki). To jest oczywiście zadanie dla polityków, którzy mają realny wpływ na stanowienie prawa oświatowego, ale również po części dla dyrektorów szkół, nauczycieli, którzy mogą przemycać do systemu elementy trivium.
3. Możemy tworzyć ośrodki edukacji klasycznej poza systemem
Jeśli nie ma dla edukacji klasycznej miejsca w szkole, to możemy wprowadzać ją w ramach zajęć dodatkowych poza szkołą. Tak można uczyć się języków klasycznych, retoryki, kaligrafii itp. Jednak największy możliwości działania mają tu edukatorzy domowi, którzy swobodnie dysponują czasem przeznaczonym na nauczanie.
To tylko trzy luźne propozycje, które wymagają uszczegółowienia i … działania.
ZAMÓW KSIĄŻKĘ
