.
Wyobraźmy sobie, że kształtując tylko jedną cnotę formujemy jednocześnie kilkanaście innych? Dzięki takiemu podejściu można bardzo przyśpieszyć i zracjonalizować działania wychowawcze.
Czy to w ogóle jest możliwe?
Jeśli wybralibyśmy sprawności, które mają największą zdolność współwychowywania pozostałych, wówczas moglibyśmy rzeczywiście zaoszczędzić wiele czasu i trudu.
Co to znaczy „mieć zdolność współwychowywania”?
Między cnotami (a także wadami) zachodzą różnorodne związki. Dzięki tym związkom poszczególne cnoty wspierają się i wzmacniają wzajemnie, a czasami nawet współformują.
O sposobach formowaniu konretnych cnót piszę w książce: ==> „Wychować człowieka szlachetnego”
Oto schemat
Schemat jest następujący: kształtując cnotę X niejako automatycznie wzmacniamy cnotę Y czy Z. Ma to fundamentalne znaczenie dla zwiększenia efektywności podejmowanych przez nas działań.
Już nie rozpraszamy się na różne kierunki. Koncentrujemy się na jednej cnocie i przy tej okazji wzmacniamy następne.
Jak to konkretnie działa? Przykład
Nie ma sprawiedliwości bez roztropności, tak jak nie ma odwagi cywilnej bez prawdomówności. Prawdomówność eliminuje jednocześnie inne wady (kłamstwo, potwarz, obmowę). Takich związków, jak powyższe, jest wiele.
Jak widać, kształtując jedną cnotę, nie tylko wzmacniamy inne, ale również pozbywamy się różnych wad.
Ważne!
I teraz – musimy ustalić, które z nich są najbardziej istotne dla naszego dziecka, i które pociągają za sobą pozostałe. W ten sposób ekspresowo udoskonalając charakter.
Jak to ustalić?
Odpowiedzmy sobie na pytanie: które wady najbardziej destrukcyjnie wpływają na zachowanie naszego dziecka? (Pamiętajmy jednocześnie, że każdej wadzie odpowiada konkretna cnota).
Pierwsze kryterium
Najpierw uwzględnijmy ciężar materii, czyli ważność wady. Czy na przykład jest przyczyną grzechu ciężkiego czy tylko lekkiego?
Jeśli np. lenistwo i kłótliwość negatywnie wpływają na zachowanie syna, to możemy przyjąć, że są to z naszego punktu widzenia istotne wady.
Takich wad i odpowiadających im cnót wybieramy kilka (Dla porządku dodam, że lenistwu odpowiada cnota pracowitości i pilności; kłótliwości – łagodność.)
Drugie kryterium
Teraz oceniamy, które, z wyselekcjonowanych na pierwszym etapie wad, występują częściej, a które rzadziej. Jeśli, przykładowo, lenistwo jest częstsze, to ono pozostaje dalej w grze (Oczywiście nie oznacza to, że kłótliwość musimy odrzucić. Do wyboru mamy bowiem kilka wad.)
Dzięki temu kryterium pozostaje nam jeszcze 3-4 wady, które są ważne, ale równocześnie występują najczęściej.
Trzecie kryterium
Na trzecim etapie określamy: w jakim stopniu uformowanie konkretnej sprawności moralnej – odpowiadającej wyselekcjonowanym wadom – sprzyja wzrostowi pozostałych cnót?
Na przykład, lenistwo wywołuje gniew gdy nakazujemy dziecku wynieś śmieci, negatywnie wpływa na naukę itp. Uformowanie pilności i pracowitości sprawi, że zniknie gniewliwość, bałaganiarstwo, niepunktualność, poprawią się oceny w szkole itp
Zatem możne założyć, że cnota pracowitości w sposób istotny pociąga za sobą inne cnoty, łagodząc, bądź eliminując liczne wady.
Używając powyższych kryteriów dla oceny wad i kwalifikowania konkretnych sprawności moralnych pozostawiamy 2 cnoty, które odpowiadają tym wadom i rozpoczynamy systematyczną pracę nad nimi.
W ten sposób w miarę szybko doprowadzamy do realnych postępów w zachowaniu syna czy córki. Dwie cnoty, na których się koncentrujemy są ważne, występują często i mają zdolność współformowania innych sprawności.
Ikona wpisu: morgueFile
ZAMÓW KSIĄŻKĘ
