Lista szkół i organizacji nawiązujących do klasycznych ideałów wychowawczych

.

Jakie szkoły, stowarzyszenia i inne organizacje, działające w Polsce, czerpią inspiracje z szeroko rozumianych ideałów edukacji klasycznej? Uściślijmy, że chodzi o środowiska akcentujące potrzebę kształtowania charakteru (cnót), ewentualnie odwołujące się do idei siedmiu sztuk wyzwolonych, wychowania rycerskiego, czy też tomistycznej edukacji katolickiej.

Nie ująłem w poniższym zestawieniu inicjatyw, które w warstwie światopoglądowej są co prawda patriotyczne, katolickie, ale za to, w obszarze metodyki czy generalnie filozofii wychowania, nie są jednoznaczne (ulegają wpływom np. modernizmu pedagogicznego).

Z większością prezentowanych środowisk zetknąłem się bezpośrednio. O innych zdobywałem wiedzę wyłącznie z Internetu.

Celem zestawienia jest przybliżenie Czytelnikom wartościowych szkół i organizacji, które mogą wspomóc edukację dzieci.

Gimnazjum i Liceum św. Tomasza (Józefów)

Adres internetowy: http://www.akwinata.edu.pl/

Szkoły prowadzone przez Bractwo św. Piusa X nawiązują do katolickich tradycji wychowawczych. Ciekawy eksperyment, bo z jednej strony obowiązują odpowiednie programy państwowe, które szkoły obligatoryjnie muszą realizować, a z drugiej, trzeba pogodzić je z katolickim modelem edukacji.

W omawianych szkołach podejmowano starania, by program budować w nawiązaniu do starożytnego trivium (nie dysponuję wiedzą w jakim zakresie to się udało). Na stronie internetowej można przeczytać informacje, że szkoły realizują: etykę, filozofię, języki klasyczne. Interesujący jest program zajęć dodatkowych: teatr szekspirowski, zajęcia z kaligrafii, szermierki.

Kolegium Świętego Benedykta (Warszawa)

Adres internetowy: 

Inicjatywa wiązana ze środowiskiem pisma „Christianitas”. W ramach Kolegium funkcjonuje Gimnazjum i Liceum nastawione między innymi na współpracę z rodzinami kształcącymi dzieci w domu. Stworzono specjalną stronę internetową, która wspiera uczniów realizujących edukację domową, ale też zwykłą edukację szkolną. Dla chętnych tutoring naukowy w wybranych obszarach.

Rozdzielna edukacja dla dziewcząt i chłopców, dostosowana do ich potrzeb. Fragment ze statutu: „Poprzez dziedzictwo chrześcijańskie Szkoła sięga w swym programie do tradycji edukacji klasycznej. Szkoła zmierza do uzyskiwania przez swych uczniów i uczennice kultury osobistej opartej na sprawnościach intelektu i woli, w tym zwłaszcza na cnotach. Szkoła zabiega o rozwój całego człowieka, dbając o jego harmonię duchowo-cielesną.” Szkoły mają charakter katolicki.

Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” (Lublin i inne miasta)

Adres internetowy: http://www.tgsokol.lublin.pl/

W przeciwieństwie do dwóch powyższych inicjatyw nie jest to szkoła, ale organizacja o charakterze wychowawczym, posiadająca zresztą długie tradycje. W okresie międzywojennym upowszechniała wśród młodzieży głównie sport i gimnastykę. Kładziono akcent na kształcenie charakteru, właśnie przez pracę nad tężyzną fizyczną.

Lubelski odział Towarzystwa (do niego odnoszę się w tym wpisie) prowadzi sekcje wspinaczki skałkowej, strzelecką, drużynę piłkarską. Aktualnie działalność oddziału zdominowało szkolenie o charakterze parawojskowym (tzw. drużyna polowa). Organizowane są zgrupowania i obozy poświęcone taktyce wojskowej. W warstwie ideowej „Sokołowi” blisko do tradycji katolickich i narodowych.

Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego „Zawisza” (różne miasta)

Adres internetowy:  http://skauci-europy.pl/

Harcerstwo jest organizacją podzieloną. „Zawiszacy” nawiązują do tradycji skautingu katolickiego.

Fragment ze strony internetowej: ’Ruch wychowawczy dla dzieci i młodzieży w wieku od 8 do 18 lat, prowadzony przez kadrę wychowawczą, którą stanowią młodzi w wieku 18-26 lat i więcej wraz z udziałem dorosłych oraz rodziców, którzy pomagają młodym stworzyć wielki świat młodzieńczej przygody. 

Ruch skautowy opierający się na pedagogice Baden-Powella (1907).

Ruch skautingu katolickiego, stworzony w Belgii i Francji przez Ojca Jakuba Sevin, jezuitę, na podstawie Baden-Powella (1920).”

Akcent na kształcenie charakteru, sprawia, że dołączamy organizację do naszej listy.

Skauci Świętego Bernarda z Clairvaux (SSBC, Warszawa)

Adres internetowy: https://www.facebook.com/skauci/timeline

Organizacja odwołująca się również do metody skautowej. Działa od 2008 roku. Ze strony SSBC na FB dowiadujemy się, że stawia „sobie za cel zastąpienie egoizmu służbą, wychowanie chłopca na wartościową moralnie i fizycznie jednostkę, która użyje swej wartości dla służby społecznej (Baden-Powell, Skauting dla chłopców)”

SSBC dodatkowo w sposób szczególny kultywuje tradycyjną liturgię, która poniekąd staje się elementem wychowania i odróżnia Skautów Św. Bernarda od innych organizacji harcerskich.

Akademia Dam (Poznań)

Adres internetowy: http://akademiadam.pl/

Kolejna inicjatywa skierowana tym razem do dziewcząt.

Na stronie internetowej czytamy: „Akademia Dam im. Świętej Jadwigi Królowej wyznacza sobie szczególne zadanie by nauczyć dziewczęta wydobywać to piękno, które w nich jest na wszystkich poziomach człowieczeństwa: fizycznym, psychicznym i duchowym. Naszym celem jest by każda z dziewcząt mogła odnieść zwycięstwo w najważniejszym ze wszystkich konkursów na świecie: by wygrała swoje życie, będąc PIĘKNĄ I DOBRĄ na wzór ŚWIĘTEJ JADWIGI KRÓLOWEJ POLSKI– w myśl słów Platona: „Potęga Dobra schroniła się w naturze Piękna” (Fileb, 65).”

Akademia Dam funkcjonuje jest w formule 3 stopniowej i skierowana jest do dziewcząt (pań) w wieku od 6 do 25 lat. Akademia funkcjonuje poza systemem szkolnym. Zajęcia na każdym stopniu trwają trzy lata i odbywają się w pierwsze soboty miesiąca.

Fundacja Szkoła Rycerska (Warszawa)

Adres internetowy:

Szkoła Rycerska funkcjonowała w XVIII wieku tuż przed rozbiorami i jej zadaniem było stworzenie elit obywatelskich, które mogłyby powstrzymać rozpad państwa. Wśród absolwentów był np. T. Kościuszko.  Do tych ideałów nawiązuje właśnie Fundacja.

Na stronie internetowej czytamy: „Misją Fundacji jest edukacja oraz formacja obywatelska młodzieży poprzez wspieranie rozwoju ducha, umysłu i ciała. Przez edukację rozumiemy całościowy rozwój – fizyczny, intelektualny, kulturowy, duchowy i społeczny – człowieka. W pracy Fundacji oświata oparta jest na wartościach chrześcijańskich symbolizowanych przez zawołanie: „Bóg, Honor, Ojczyzna” oraz na Katechizmie Rycerskim autorstwa komendanta Szkoły – ksiecia Adama Kazimierza Czartoryskiego.”

Inicjatywa warta uwagi. W tych dniach z okazji 250 lat ufundowania Szkoły Rycerskiej organizowana jest specjalna konferencja z tej okazji (informacje na stronie internetowej).

Stowarzyszenie „Sternik”

Adres internetowy: http://www.sternik.edu.pl/

Stowarzyszenie prowadzi przedszkola i szkoły w kilku miastach. Jednocześnie są szkoły, które współpracują ze Sternikiem, opierając się na metodach wypracowanych przez tę organizację. Znane mi placówki odwołują się do idei kształtowania cnót oraz edukacji zróżnicowanej (osobne klasy dla chłopców oraz dziewcząt).

Zdaję sobie sprawę, że nie są to wszystkie inicjatywy warte odnotowania w tym zestawieniu. Dlatego zachęcam do zgłaszania propozycji w komentarzach (z krótkim opisem). Zastrzegam sobie jednak prawo monitorowania tych propozycji.

ZAMÓW KSIĄŻKĘ